Bí ẩn đội quân đất nung trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng
Khi nhắc đến những bí ẩn vĩ đại nhất của Trung Hoa cổ đại, đội quân đất nung trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng luôn là một trong những biểu tượng gây kinh ngạc nhất.
Giữa vùng đất khô cằn ở Thiểm Tây, đội quân đất nung với hàng nghìn binh sĩ, mã ngựa, xe ngựa đứng im lặng qua hàng nghìn năm, tưởng chừng như đang chờ lệnh từ một đế chế vĩ đại nào đó. Bài viết này sẽ dẫn bạn đi qua những lớp bí ẩn đầy ly kỳ xoay quanh đội quân huyền thoại này.
Tần Thủy Hoàng và giấc mộng bất tử
Tần Thủy Hoàng (259 TCN – 210 TCN), hoàng đế đầu tiên thống nhất Trung Hoa, là người đặc biệt say mê quyền lực và ám ảnh bởi cái chết. Ông cho rằng, thế giới bên kia vẫn cần đến một đội quân trung thành để tiếp tục chống giặc, bảo vệ đế quốc. Đó là lý do lăng mộ của ông được xây dựng với quy mô khổng lồ, chôn giấu bên trong là hàng nghìn binh sĩ đất nung mỗi người khác nhau từ khuôn mặt, vũ khí đến trang phục.
Phát hiện vô tình năm 1974 – Khởi đầu của huyền thoại
Mùa xuân năm 1974, tại một ngôi làng nhỏ có tên là Tây Dương, gần thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, một nhóm nông dân đang đào giếng đã tình cờ phát hiện ra những mảnh vỡ gốm kỳ lạ. Ban đầu, họ tưởng đó chỉ là đồ cổ thông thường, nhưng khi các chuyên gia khảo cổ vào cuộc, toàn bộ thế giới đã phải kinh ngạc.
Những mảnh gốm ấy hóa ra là một phần của tượng binh sĩ đất nung thuộc đội quân hùng hậu được chôn sâu trong lòng đất suốt hơn 2.000 năm. Phát hiện này nhanh chóng trở thành một trong những khám phá khảo cổ vĩ đại nhất thế kỷ 20, mở ra cánh cửa lịch sử huy hoàng của triều đại Tần và bí ẩn quanh lăng mộ của vị hoàng đế đầu tiên.
Cấu trúc và quy mô đội quân đất nung
Hiện nay, đội quân đất nung đã được khám phá trong 3 hầm chính, với hơn 8.000 tượng binh sĩ, 130 xe ngựa đánh chiến, 670 con ngựa đất nung. Diện tích toàn bộ khu khai quật trải dài hơn 20.000 mét vuông, khiến nơi đây được ví như một “chiến trường dưới lòng đất”. Mỗi hầm đều được bố trí khoa học, mô phỏng theo đội hình quân sự thời Tần, với đầy đủ các lực lượng như bộ binh, kỵ binh, cung thủ, xe chiến, và tướng lĩnh chỉ huy.
Điều đáng kinh ngạc là mỗi binh sĩ đều cao trung bình 1m75, được chế tác theo tỉ lệ người thật, với trang phục và vũ khí tương ứng vai trò trong đội quân. Có những bức tượng còn giữ nguyên màu sơn gốc dù đã bị chôn vùi hơn hai thiên niên kỷ.
Sự hoành tráng của công trình không chỉ đến từ số lượng mà còn ở sự tỉ mỉ đến từng chi tiết nhỏ như tóc tai, biểu cảm khuôn mặt và cả cách bố trí đội hình sẵn sàng chiến đấu. Khu lăng mộ chính – nơi được cho là nơi an nghỉ của Tần Thủy Hoàng – vẫn chưa được khai quật hoàn toàn, dự đoán có đến hàng chục ngàn tượng vẫn đang “ngủ” bên trong, chờ ngày được hé lộ với nhân loại.
Tinh xảo nghệ thuật tạc tượng
Điều khiến người ta sửng sốt nhất là không tượng binh sĩ nào giống nhau. Từ khuôn mặt, vóc dáng đến tóc tai, mỗi binh sĩ đều có nét riêng, như thể được “scan” từ người thật. Kỹ thuật nung đất, đóng khuôn, làm nguội, sơn phủ đã đạt đến trình độ tuyệt hảo vào thời điểm đó. Mỗi binh sĩ là một tác phẩm nghệ thuật, mang tâm huyết của nghệ nhân thời Tần.
Vai trò linh thiêng: Bảo vệ đế chế vĩ đại
Trong tín ngưỡng cổ Trung Hoa, thế giới sau khi chết vẫn tiếp diễn như đời thật. Tần Thủy Hoàng muốn đem theo tài sản, đội quân, và cả sự uy nghi mình sở hữu sang cõi sau. Đội quân đất nung là minh chứng rõ ràng nhất cho khát vọng và quyết tâm kiểm soát cả cõi vĩnh hằng của ông.
Những bí ẩn chưa lời giải quanh lăng mộ
Cho đến nay, phần trung tâm của lăng mộ – được cho là nơi an nghỉ của Tần Thủy Hoàng – vẫn chưa được khai quật. Một trong những lý do chính là những cảnh báo trong sử sách cổ, đặc biệt từ “Sử ký” của Tư Mã Thiên, nhắc đến các dòng thủy ngân chảy bao quanh cung điện dưới lòng đất. Kết quả phân tích đất khu vực lăng mộ cho thấy nồng độ thủy ngân cực cao, làm dấy lên giả thuyết rằng có thể tồn tại những con sông nhân tạo làm bằng thủy ngân lỏng để mô phỏng sông ngòi Trung Hoa.
Ngoài ra, các truyền thuyết cũng nhắc đến hệ thống bẫy ngầm vô cùng tinh vi như nỏ tự động, hố chông, hay các cơ quan sẽ phát động khi ai đó cố tình xâm nhập. Chính vì lẽ đó, các nhà khảo cổ vẫn do dự trong việc tiếp cận lăng chính. Lăng mộ của Tần Thủy Hoàng trở thành một trong những công trình được bảo vệ nghiêm ngặt nhất thế giới khảo cổ hiện đại – vừa vì sự quý giá về văn hóa, vừa vì mối lo ngại về những bí ẩn chưa thể kiểm soát. Điều này khiến nơi đây mang một vẻ huyền bí đặc biệt, như một cánh cổng thời gian vẫn còn đóng kín giữa lòng đất cổ Trung Hoa.
Di sản thế giới – Biểu tượng quý giá của Trung Hoa
Từ năm 1987, đội quân đất nung đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới. Với quy mô, độ tinh xảo và giá trị nghệ thuật, đây được xem là một trong những kỳ quan đồ sộ nhất về văn minh cổ Trung Hoa.
Không chỉ là di tích lịch sử, đội quân đất nung còn trở thành biểu tượng trong nhiều bộ phim để đời như The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor, Hero, Curse of the Golden Flower. Hình ảnh binh sĩ im lặng trong bóng tối đã trở thành cảm hứng cho truyện tranh, trò chơi, và nhiều sản phẩm văn hóa đại chúng khác.
Tham quan lăng mộ Tần Thủy Hoàng
Du khách có thể tham quan Bảo tàng đội quân đất nung nằm gần thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây. Hãy dành ít nhất nửa ngày để chiêm ngưỡng toàn cảnh ba hầm chính, cảm nhận quy mô khủng khiếp của đội quân này. Đừng quên ghé qua khu trưng bày mô hình, video tương tác để hiểu thêm về quá trình chế tác và khai quật.
Nếu bạn yêu lịch sử, say mê những bí ẩn chưa có lời giải, thì hành trình khám phá đội quân đất nung chính là cánh cổng dẫn bạn đến một thế giới cổ xưa đầy uy nghi, huyền bí và hoành tráng.